Flocculatie

Controle van de deeltjesgrootteverdeling voor een betrouwbare procesontwikkeling

Bel ons voor een offerte

Wat is het verschil tussen flocculatie en coagulatie?

Flocculatie en coagulatie zijn twee processen die vaak samen worden gebruikt om onzuiverheden en verontreinigingen te verwijderen.

Coagulatie omvat de toevoeging van chemicaliën, bekend als coagulanten, aan water, buffer of oplosmiddelen die de deeltjes destabiliseren en ervoor zorgen dat ze samenklonteren. Dit proces omvat meestal de creatie van deeltjes die "vlokken" worden genoemd, maar nauwkeuriger worden gekarakteriseerd als aggregaten. Aggregaten worden gemakkelijker gescheiden van oplosbare componenten (vaak water) door sedimentatie of filtratie.

Flocculatie neemt deze kleinere aggregaten die tijdens de coagulatie ontstaan en combineert ze tot nog grotere aggregaten die bekend staan als 'vlokken'. Dit proces wordt meestal bereikt door de toevoeging van flocculanten, dit zijn gespecialiseerde chemicaliën die de agglomeratie van deeltjes bevorderen.

In wezen is coagulatie de eerste stap in deeltjesaggregatie, terwijl flocculatie een volgende stap is die grotere en gemakkelijker verwijderbare geagglomereerde vlokken creëert. Beide processen zijn van cruciaal belang bij het verwijderen van onzuiverheden en verontreinigingen uit water of andere oplosbare bronnen.

Stap 1: Coagulatie

Een stollingsmiddel is een middel dat wordt gebruikt om de aggregatie of samenklontering van fijne deeltjes die in een vloeistof zijn gesuspendeerd, te bevorderen. Coagulatie is een chemisch proces waarbij een stollingsmiddel wordt toegevoegd om de lading van verspreide deeltjes te neutraliseren. Kleine, submicron biologische en chemische moleculen dragen vaak negatieve oppervlakteladingen die aggregatie en bezinking belemmeren (1a).

Stollingschemicaliën kunnen aan de deeltjes adsorberen en de negatieve ladingen neutraliseren. Neutralisatie, of soms titratie tot een zure pH, zorgt ervoor dat deeltjes aan elkaar blijven plakken, wat resulteert in de vorming van stabiele en goed gesuspendeerde submicron stollingsdeeltjes die bekend staan als microflocs (1b).

Snel mengen is vereist voor een goede dispersie van stollingschemicaliën om deeltjesbotsingen en klontervorming te bevorderen (1c). De samengevoegde deeltjes zijn nog vrij klein en niet zichtbaar voor het blote oog.

Stap 2: Flocculatie

Flocculatie vergroot de grootte van de nog submicron stollingsklonten, waardoor ze gemakkelijker te scheiden zijn. Dit vereist over het algemeen voorzichtig mengen en het gebruik van polymere of andere ionische vlokmiddelen met een hoog molecuulgewicht. Het vlokmiddel adsorbeert de stollingsdeeltjes, wijzigt de oppervlakte-eigenschappen en overbrugt spleten om de vorming van vlokken te vergemakkelijken (2a). Door deeltjes dicht bij elkaar te brengen, wordt het effectieve bereik van de aantrekkingskrachten van Van der Waals vergroot, waardoor de energiebarrière voor flocculatie wordt verkleind. Dit maakt de vorming van los opeengepakte groepen vlokken mogelijk.

Agglomeratie, binding en versterking van vlokken gaan door totdat zich zichtbaar gesuspendeerde macrovlokken vormen (2b). Sedimentatie zal plaatsvinden bij het juiste deeltjesgewicht, de juiste grootte en de sterkte van de interactie. De grote macrovlokken zijn zeer gevoelig voor vermenging en als ze eenmaal uit elkaar zijn gescheurd door sterke afschuiving, is het moeilijk of onmogelijk voor hen om zich te hervormen.

Flocculatie vindt van nature plaats tijdens de vorming van sneeuwvlokken en onderzeese sedimenten, maar wordt ook bewust toegepast in de biotechnologie, aardolie, pulp en papier, afvalwater en mijnbouw.  

Waarom is flocculatie belangrijk?

Toepassingen in de industrie

Biofarmaceutica
Hele, zeer levensvatbare zoogdiercellen zijn vaak gemakkelijk te filteren vanwege hun grootte en verspreiding. Microbiële cellen uit bacterie- en gistsystemen hebben echter veel kleinere monomere celeenheden. De biomassabelasting van microbiële cellen of zoogdiercellen met een lage levensvatbaarheid en een kleine mediane deeltjesgrootte kan veel kleine celfragmenten creëren, die filters verstoppen en de filtratiesnelheid vertragen. Flocculatie wordt gebruikt om het totale aantal deeltjes te verminderen en tegelijkertijd de deeltjesgrootteverdeling te vergroten, waardoor de filtratie wordt verbeterd en een efficiënte en kosteneffectieve scheiding van celmateriaal van het supernatant wordt gegarandeerd. Flocculatie kan ook worden toegepast als de celcultuur meerdere producten en/of bijproducten produceert die tot expressie komen in verschillende celstructuren of micro-omgevingen van de fermentatiematrix. Voorbeelden hiervan zijn membraangebonden, intermembraanruimte of supernatantexpressie, maar ook producten die worden geadsorbeerd aan polymeren of zelfs in een meerfasige opname zoals een emulsie. 

Water- en afvalwaterzuivering
Afvalwater kan aanzienlijke hoeveelheden zwevend fijnstof bevatten, dat vaak lang duurt om te bezinken. Flocculatiewaterbehandeling versnelt de sedimentatie en zorgt voor een efficiënte scheiding van vaste stoffen en vloeistoffen. Grote hoeveelheden gebruikt water kunnen snel worden verwerkt, waardoor de impact op het milieu wordt geminimaliseerd door de hoeveelheid tijd en ruimte die nodig is voor de opslag van gebruikt water te verminderen. 

Pulp en papier
Cellulosevezel is een van de belangrijkste ingrediënten in pulp en papier, maar het vereist ook lijm, impregnering en vulstoffen om de vereiste plaateigenschappen te bereiken voor een acceptabel papierproduct. Flocculatie wordt vaak toegepast tijdens het ontwateringsproces om vezels, vulstoffen en andere additieven te combineren op een manier die ervoor zorgt dat het vaste materiaal snel scheidt en in grote hoeveelheden kan worden geproduceerd. 

Mijnbouw van edele metalen
Productstromen bevatten vaak een breed scala aan verschillende metalen die gescheiden moeten worden om een zuiver product te verkrijgen. Selectieve precipitatie van individuele metalen gaat meestal gepaard met flocculatie en sedimentatie om een snelle scheiding van de resterende vloeistof te garanderen.

Deeltjesgrootte-analyse voor procesoptimalisatie

Belangrijke overwegingen voor efficiënte flocculatieprocessen

Procesparameters en downstreamprestaties

Flocculatie is een belangrijke eenheidsoperatie die ontwikkeling en optimalisatie vereist om efficiënt te kunnen werken. Belangrijke overwegingen en procesparameters zijn onder meer: 

  1. Type vlokmiddel of stollingsmiddel en concentratie
  2. Mengintensiteit, schuifspanning en mengtijd
  3. Doseringssnelheid, locatie en temperatuur 
  4. Concentratie van vaste stoffen
  5. Deeltjesgrootte en aantal
  6. Analyse van de prestaties stroomafwaarts:
    • Volledigheid van flocculatie (kinetiek)
    • Verwerkingstijd en inspanningen voor solide verwijdering
    • Zuiverheid van de vloeibare fase (inclusief meting van het resterende vlokmiddel)
    • Filtratiecapaciteit en efficiëntie
    • Filtermembraandoorbraak van vuil of bijproducten

Vloeistoffen in flocculatie

Flocculanten, buffers en oppervlakteactieve stoffen

Toevoeging van vlokmiddel
Flocculatie wordt voornamelijk bepaald door het type en de dosering van chemische middelen die worden toegevoegd om coagulatie en deeltjesflocculatie op gang te brengen. Secundaire drijfveren zijn meer traditionele fysieke parameters (bijv. mengen, temperatuur, enz.). Karakterisering van de stabiliteit van vloeibaar vlokmiddel, mengkinetiek, homogeniteit en de uiteindelijke concentratie is net zo belangrijk tijdens proceskarakterisering als tijdens meer voor de hand liggende deeltjestechnische doelen (bijv. deeltjesgrootteverdeling en tellingen). Toegevoegde flocculanten of hulpstoffen moeten ook worden gekarakteriseerd op hun impact op de uitkomst van flocculatie, evenals op proceskinetiek en implicaties voor de regelgeving. 

In-situ ATR-FTIR- en Raman-spectroscopie zijn krachtige multi-attribuutmethoden die tegelijkertijd meerdere vlokmiddelen of hulpstoffen in realtime kunnen volgen en kwantificeren. Door deze spectroscopische gegevens te combineren met informatie over deeltjesverdeling en kinetiek kan worden bepaald welke ideale, en vaak minimale, hoeveelheid flocculant nodig is, waardoor de belasting van de stroomafwaartse verwijdering tot een minimum wordt beperkt. Buffers en oppervlakteactieve stoffen kunnen ook nauwkeurig worden gekarakteriseerd en in realtime worden gecontroleerd.

Verwijdering van vlokmiddel
De beslissing om flocculatie in een proces op te nemen, gaat gepaard met de aanzienlijke afweging van een stroomafwaartse vereiste om toegevoegde flocculant, oppervlakteactieve stof of procestussenproducten volledig te verwijderen. Deze eis leidt vaak tot extra procestijd en aanvullende analysemethoden die nodig zijn om de afwezigheid van toegevoegde verwerkingshulpstoffen te kwantificeren of te verifiëren. Als zodanig is het voordelig om de hoeveelheid flocculant, stollingsmiddel, oppervlakteactieve stof of andere toegevoegde componenten te minimaliseren.

Wanneer inline methoden zoals ATR-FTIR-spectroscopie  of Raman-spectroscopie voor en na chromatografie worden geïntegreerd, kunnen ook kwantitatieve massaoverdrachtsmetingen van het product, het vlokmiddel en de hulpstoffen worden bepaald. Dit kan dienen als een mogelijke aanvulling op offline analysemethoden.

Kinetiek voor vlokbreuk
In-situ deeltjesgrootteanalysator toont aan dat vlokken volledig ontwikkeld zijn en dat vlokkenbreuk een overheersend proces wordt
Hoe kies je het beste vlokmiddel?
Ondersteuning voor flocculatietoepassingen
Uitvlokking laboratoriuminstrumenten

Citaten en referenties

VEELGESTELDE VRAGEN

Veelgestelde vragen over flocculatie

Wat is de definitie van flocculatie?

Flocculatie is een proces waarbij kleine deeltjes in een vloeistof samenkomen om grotere, samengeklonterde massa's te vormen die vlokken worden genoemd. Dit kan op natuurlijke wijze gebeuren of door de toevoeging van bepaalde chemicaliën die vlokmiddelen worden genoemd. Bij natuurlijke flocculatie kunnen kleine deeltjes in een vloeistof samenkomen als gevolg van verschillende factoren, zoals zwaartekracht, Brownse beweging of elektrostatische krachten. Terwijl deze deeltjes botsen en aan elkaar plakken, beginnen ze grotere massa's te vormen die uiteindelijk uit de vloeistof kunnen bezinken.

Flocculatie kan ook worden geïnduceerd door de toevoeging van flocculanten, dit zijn stoffen die de vorming van vlokken bevorderen. Deze chemicaliën werken door de elektrische ladingen op het oppervlak van de deeltjes te neutraliseren, waardoor ze elkaar aantrekken en grotere klonten vormen. Flocculanten worden vaak gebruikt in afvalwaterzuivering, mijnbouw en andere industrieën waar de scheiding van vaste stoffen van vloeistoffen noodzakelijk is. Zodra de vlokken zijn gevormd, kunnen ze op verschillende manieren van de vloeistof worden gescheiden, zoals sedimentatie, filtratie of centrifugatie. De resulterende vloeistof is vaak veel helderder en gemakkelijker te hanteren dan vóór de flocculatie.

Wat is flocculatie in waterbehandeling?

Het stollings-flocculatieproces wordt vaak gebruikt in afvalwaterzuivering om troebelheid en bacteriën te verwijderen. Flocculatie moedigt zwevende deeltjes aan om zich aan elkaar te binden en grote, geagglomereerde deeltjes te vormen die bekend staan als 'vlokken'. Deze vlokken drijven gemakkelijk naar de oppervlakte of naar het sediment op de bodem, wat een efficiënte en kosteneffectieve manier is om hun scheiding te versnellen.

Wat is het verschil tussen coagulatie en flocculatie?

Coagulatie en flocculatie zijn twee verschillende processen die na elkaar worden gebruikt om de krachten te overwinnen die de zwevende deeltjes stabiel houden. De ladingen van de deeltjes worden geneutraliseerd door coagulatie, maar ze kunnen zich aan elkaar binden en groeien door flocculatie, waardoor het gemakkelijker wordt om ze uit de vloeistof te verwijderen. Lees meer over flocculatie versus coagulatie.

Wat is een geflocculeerde suspensie?

Een geflocculeerde suspensie verwijst naar een mengsel of dispersie van vaste deeltjes in een vloeistof waarbij de deeltjes zijn samengekomen en grotere clusters of aggregaten hebben gevormd die vlokken worden genoemd. Deze vlokken worden bij elkaar gehouden door zwakke fysische krachten, zoals van der Waalskrachten of overbrugging tussen deeltjes, in plaats van gelijkmatig door de vloeistof te worden verdeeld. De vorming van vlokken in een suspensie leidt tot het bezinken of scheiden van de vaste deeltjes, waardoor ze gemakkelijker uit de vloeibare fase kunnen worden verwijderd of gefilterd. Flocculatie wordt vaak gebruikt in verschillende industrieën, waaronder afvalwaterzuivering, mijnbouw en chemische verwerking, om de scheiding en zuivering van zwevende stoffen uit vloeistoffen te vergemakkelijken.